BAŞIN ÖNE EĞİLMESİN (Hıfzı Topuz)

Adındanda anlaşıldığı üzere bu kitap Sabahattin Ali'nin romanı.Çeşitli kaynaklardan derlenen bilgiler ışığında kurgulunan bu roman Sabahattin Ali'nin yaşantısını,amacını,aşklarını,ülküsünü,dönemin siyasal olaylarını,çeşitli yerlerde çıkmış yazılarını bize aktarıyor.Ölüme uzanan yolculuk adı altında Sabahattin Alinin ölümüyle başlıyor kitap.Hiçbir insana yakışmayan şekilde 41 yaşında öldürülen Sabahattin Ali giriştiği özgürlük,çağdaşlaşma savaşının bedelini bu katledilerek ödemiş.Ali Baba dergisinde yayımladığı "Ne Zor Şeymiş" başlıklı yazıda, içinde bulunduğu durumu kendisi çok daha iyi özetlemiş: "Çalmadan, çırpmadan bize ekmeğimizi verenleri aç, bizi giydirenleri donsuz bırakmadan yaşamak istemek bu kadar güç, bu kadar mihnetli, hatta bu kadar tehlikeli mi olmalı idi". Sabahattin Ali kitapta anlatıldığı kadarıyla devrimciden ziyade bir sempatizan,yurdunun bağımsızlığını isteyen bir vatansever,Amerikan himayesine karşı çıkan bir bağımzılık sevdalısı,hiçbir siyasal örgüte ve partiye bağlı olmayan özgürlükçü bir insan.Çok uzun sürelerde olmasa da yattığı hapisliğin ruhuna çok şey eklediği ve çok şey alıp götürdüğü aşikardır.Zaten kitaplarının adını bile bilmeyen bir çok insan onu özellikle Sinop Cezaevinde yazdığı "Hapishane Şarkıları" ile tanımaz mı?İşte o şiirlerden bazıları:

Ey gönül kusa benzerdin

Kafesler sana dar gelir

Bir yerde durmaz gezerdin

Hapislik sana zor gelir

***********************

Başın öne eğilmesin

Aldırma gönül aldırma

Ağladığın duyulmasın

Aldırma gönül aldırma

************************

Döndüm daldan kopan kuru yaprağa, leylim ley,

Seher yeli dagit beni kir beni, leylim ley

Götür tozlarimi burdan uzağa,leylim ley

Yarin çiplak ayagina sür beni,leylim ley, leylim ley, leylim ley

***********************

Avluda volta vururum

Kah duşünür otururum

Türlü hayaller görürüm

Geçmiyor günler geçmiyor

Dışarıda mevsim baharmış

Gezip dolaşanlar varmış

Günler su gibi akarmış

Geçmiyor günler geçmiyor

**********************

Şehirler bana bir tuzak

İnsan sohbetleri yasak

Uzak olun benden uzak

Benim meskenim

Dağlardır dağlar

Dağlardır dağlar...

Sabahattin Ali’nin Nâzım Hikmet’ten Bedri Rahmi Eyuboğlu, Orhan Veli,Pertev Naili Boratav,Behice Boran ve Asaf Halat Çelebi’ye; Sabiha Sertel’den Vâlâ Nurettin, Rasih Nuri İleri, Aziz Nesin ve Rıfat Ilgaz’a yayılan dostluklarına da değiniliyor kitapta. Kitap onu tanıyan biri tarafından yazıldığı için yanlı olma olasılığını zaten biliyorum ama ek okumalar yapılarak yakın tarihimiz hakkında çok şey öğrenilebileceği bir gerçek.Komünist yakıştırmalarını reddeden,devrimciden çok demokrasi isteyen bir romantik olan Sabahattin Ali’nin kitaplarını okuyup beğendiyseniz bu kitabı okumanızı öneririm.